ارزیابی کارایی نسبی استان‌های کشور در شاخص‌های اقتصادی فرهنگ طی برنامه سوم و چهارم توسعه؛ رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها

یکی از مواردی که همواره ذهن برنامه‌ریزان اقتصادی را به‌خود مشغول داشته، وجود کارایی در عملکرد بنگاه‌های مختلف حاضر در اقتصاد است. بخش فرهنگ به‌عنوان یکی از ارکان مهم جامعه است که می‌تواند با تضمین کارایی در مفهوم اقتصادی، تحولات تأثیرگذاری را در جامعه فراهم آورد. در این راستا این تحقیق با هدف تعیین و تحلیل ارقام کارایی نسبی استان‌ها در شاخص‌های اقتصادی فرهنگ انجام گرفته است. این مقاله به‌کمک روش تحلیل پوششی داده‌ها و با استفاده از داده‌های مربوط به سال‌های 1379-1386 و نیز استفاده از منابع رسمی آمارهای فرهنگی، قابلیت هر یک از استان‌ها و در واقع کارایی نسبی استان‌ها را در استفاده از منابع موجود در بخش فرهنگ می‌سنجد. نتایج نشان می‌دهد در برنامه سوم، استان‌های تهران، قم و کرمان در صدر مقدار کارایی قرار دارند، در سه سال ابتدایی برنامه چهارم همچنان تهران با اختلاف در صدر جدول کارایی قرار دارد. نسبت به برنامه سوم بیشترین کاهش را استان‌های کرمان، قم و سیستان داشته‌اند. همچنین بیشترین افزایش مقدار کارایی مرتبط با آذربایجان شرقی، چهارمحال‌بختیاری، هرمزگان و لرستان می‌باشد. در تحلیل حساسیت شاخص‌ها، تولیدات صداوسیما دارای حساس‌ترین شاخص مدل بوده و استان سمنان بهترین کیفیت کارایی را داشته است.